Deelnemers	Uitvoeringen	Opmerkingen
Regie: Nel Stam-Koene Wim Nieuwenhuizen Lous Uitentuis Martine Uitentuis Ester Slooten Willy Groot Bob van Brussel Minka Groot Wouter Duyvis	1 – 26-01-2019 2 – 01-02-2019 3 – 02-02-2019 4 – 08-02-2019 5 – 09-02-2019	Geschreven door Henk Roede

---

Het wel en wee van Jan Jansz. Weltevree

Lous: Er was eens een man in de Rijp. Hij was de zoon van Jan Weltevree dus hij heette
Jan Janszoon Weltevree. Zo ging dat vroeger. Dan was het maar duidelijk. Kijk daar zal je
hem hebben. (Remco gapend op)
Hij komt net zijn bed uit. Hij ziet er niet zo fris uit. Hij had zijn gezicht niet gewassen en de
rest eigenlijk ook niet, oh nee. (klopt op zijn jas) Hij klopt de vlooien uit zijn kleren en hij stinkt
ook wel en beetje. Nou ja, een beetje… (krabt aan zijn kont) Waarschijnlijk is hij zojuist naar
het gemak geweest. Hij knikt van wel. Hij ziet er opgelucht uit. Waar ga je naar toe, Jan?
Remco: Munster.
Lous: Jan gaat naar Het Wapen van Munster. Wat ga je daar doen?
Remco: Ronselen.
Lous: Jan gaat naar de kroeg om bemanning te ronselen voor zijn scheepsreis. Wie weet
hoe hij dat deed? Kom, kom, denk eens goed na. Je weet het wel…. Nou?…
(Kroeg: M&W Tafeltje met glazen naar voren)
Door drank uit te delen. Heel goed. Door veel drank uit te delen. (R schenkt in)
Remco: (Zingt) Een pikketanissie gaat er altijd in, een pikketanissie.. (zoemer en kruis)
Lous: Door al die jenever werden de mannen snel dronken Kijk hoe ze plezier met elkaar
hebben. En als ze zo dronken waren, dat ze niet meer goed konden nadenken, liet hij ze een
contract ondertekenen. Daarin stond dat zij zijn bemanning voor zijn schip werden voor een
hele lange reis.
Remco: Hier een kruisje zetten.
Lous: Dat is eigenlijk niet zo netjes om te doen, maar ja, zo ging dat vroeger. Dronken
werden ze aan boord van zijn zeilschip gehesen.
(R&M&W af en komen met W&W en schip, en met een dienblad met
scheepsbeschuit, emmer, verrekijker, zakje met munten en kruik)
Ze vertrokken met de Ouwerkerck, want zo heet zijn schip, naar het verre Oosten.
En wat doen we als het schip vertrekt? Uitzwaaien. Toe maar. (Film zeilschip)
Hij voer hier voor de deur, rechtsaf naar het Beemstermeer, langs de Groenlandse Visserij,
linksaf. Hij had voldoende scheepsbeschuit uit Wormer aan boord. Deze was speciaal voor
de reis gebakken. Lekker vers scheepsbeschuit. Nou ja, lekker… Eigenlijk niet te vreten, de
scheepsbeschuiten waren droog en keihard.
Remco: Je moet ze ook weken, ja.
Lous: Maanden?
Remco: Nee, weken.
Lous: Oh ja, weken. Het begint me weer te dagen.
Hij ging over het Y langs Pampus, langs de mannen die voor Pampus lagen, over de
Zuiderzee het zeegat uit en de Noordzee op. (oude kaart)
Maar wat gebeurt er nu? Het ziet er naar uit dat het zwaar weer wordt. Als dat maar goed
gaat….
(Storm op zee. Sterke ventilator met beetje water in het publiek, Marjon wordt
zeeziek en loopt weg om zich om te kleden, Wouter hoost water)
Ze voeren over de Atlantische Oceaan naar de Kaap. Dan over de Indische Oceaan naar
Indonesië. Daar vielen allerlei producten te halen waar ze rijk mee konden worden.
Toen ze hun bestemming bereikt hadden, werd aan boord van alles aangeboden.
Mariët: Adoe tuan, ik heb voor u kaneel, vanille, peper en wilt u ook sambal bij?
Remco: Prima kassie, haha. (Geeft uit een zak munten slechts 1 munt)
Lous: Ze kochten kisten vol met kruiden, specerijen, thee, zijde en allerlei andere
handelswaren. Heel goedkoop natuurlijk, om daarna voor veel geld in Holland te verkopen.
De VOC wist wel wat ie dee.
Allen: Holladiee! (Mariët af, kleedt zich als lijfwacht)
Lous: Vanuit Indonesië voeren ze verder naar Japan. Tenminste, dat dachten ze. Ze hadden
weliswaar van alles aan boord gebracht, maar kwamen onderweg erachter dat ze te weinig
drinkwater meegenomen hadden. Niet zo slim. (Willy met lege kruik)
Ze besloten om naar Korea te gaan om vers water in te slaan.
Dat was een hele slechte beslissing en ik zal je vertellen waarom.
Toen ze bij het eiland Chusu van Korea aankwamen lieten ze hun schip voor de kust op zee
voor anker gaan en roeiden ze met een bootje naar de wal.
(Het schip gaat langzaam af terwijl R&W&W roeien, Ester deelt vlaggetjes uit)
Er stonden veel mensen op de kade met Koreaanse vlaggetjes te zwaaien.
Ze werden welkom geheten. Tenminste dat dachten ze.
Vrolijk stapten ze de kade op.
Maar….De Koreanen waren voor geen meter te vertrouwen. Jan en zijn kompanen waren
helemaal niet welkom. (Ester houdt Remco aan) Ze werden meteen tot hun schrik
gevangen genomen. (W&W af om zich om te kleden)
Jan probeerde duidelijk te maken dat hij graag terug naar zijn eigen schip wilde.
Dan hadden ze toch geen last van hem? Hij hoefde niet eens water te hebben.
Maar dat wilden de Koreanen niet. Hij probeerde hen met man en macht te overtuigen. Maar
ja, hij sprak totaal geen Koreaans.
Marjon: (roept iets onverstaanbaars in het Koreaans)
Lous: Juist ja. Daar zit geen woord Frans bij. (Schip met Wouter komt weer langzaam op)
Wat een ellende. Jan en zijn kompanen moesten de Koreaanse gevangenis in. En dat is
geen pretje, dat kan ik je wel vertellen.
Vanuit het schip zag de bemanning dat het goed mis was. Ze dachten niet lang na, hezen de
zeilen en maakten dat ze wegkwamen. (Schip snel af)
(Remco, Ester en Marjon) Daar zat Jan dan, gevangen op water en rijst. En ondanks dat hij
geen kant op kon, maakte hij er maar het beste van. Hij oefende om met stokjes te eten en
hij leerde Koreaans van de cipiers. Ook maakte hij grapjes.
(Dit uitspelen, ze hebben het leuk samen, beetje lonken)
Remco: Als twee honden vechten om een been, loopt de derde ermee heen, haha.
Lous: Wegens goed gedrag kwam Jan weer op vrijersvoeten, vrije voeten.
Er was wel een belangrijke voorwaarde: Hij mocht niet van het eiland af. Dat had de koning
besloten. (Remco wordt aangekleed door de cipiers)
Hij trok daarom een mooi Koreaans pak aan om indruk te maken. Hij wilde er uitzien als een
bijzonder wijs man. Misschien zou hij daarmee wel aan werk kunnen komen. Hij kende de
taal inmiddels en wist veel van de handel met andere landen af.
Jan raakte gewend aan het Koreaanse leven en het beviel hem eigenlijk wel.
Hij trouwde met de knapste van de cipiers.
Remco: (Begint bij Marjon) iet wiet wait weg… Oh nee, ik wil toch die ander.
(Ester loopt snikkend weg)
Lous: Hij verwekte bij haar uit pure lust, twee kinderen. Nee Jan, dit gaan we niet uitbeelden!
Allen: Ahhhhh…
Lous: Nee, dat doen we niet, stelletje viespeuken. Ik ga verder met het verhaal.
(Cor en Nel op)
Lous: De koning van Korea hoorde dat er een grote Hollander op zijn grondgebied woonde.
Hij wilde deze vreemdeling wel eens ontmoeten. (W&W&M zetten tafel en stoelen neer)
Jan werd uitgenodigd om bij koning Injo en zijn echtgenoot te komen dineren.
Daar had hij wel zin in want die warme rijsteprak van zijn vrouw was hij inmiddels ook wel zat
geworden.
Marjon: WAT KRIJGEN WE NOU?
Remco: Het is altijd maar rijst bij jou. Ik heb zin in een lekker patatje oorlog en een frikadel
speciaal.
Cor: (emotieloos) Ja, dat vind ik ook heel lekkel. Kom bij mij eten.
Remco: (zingt) Zuurkool met vette jus, soep vooraf, ja dat…. (zoemer en 3 kruizen)
Lous: Het was een heerlijk diner. Het werd erg gezellig. Er werd gepraat, gegeten en
gedronken en Jan bracht met zijn schuine moppen de koning aan het lachen.
(Remco vertelt in het Koreaans een mop aan de norse koning, waarna deze en de
hofhouding keihard beginnen te lachen. De koningin lacht niet en blijft stuurs voor zich uit
kijken. W&W ruimen tafel af)
De koning vond Jan erg grappig.
Remco: En wijs!
Lous: Ja hoor, en wijs.
Jan werd benoemd tot persoonlijk adviseur aan het Koreaanse hof van de grote leider met
oneindige wijsheid en hemelse geuren. Het kwam zelfs op het Koreaanse nieuws.
(Koreaanse nieuwslezeres)
Hij kreeg een Koreaanse naam: Pak Yon, wat Meneer Jan betekent. Hij werd
regeringsadviseur, omdat hij verstandige dingen zei die heel wijs klonken, maar die eigenlijk
niemand goed begreep.
Remco: Als het regent in mei is april voorbij. (de anderen denken even na en doen of ze
het begrijpen)
Rooien en valen zijn donderstralen (lonkt naar de koningin die stuurs blijft kijken)
Lous: Jan had ook veel verstand van buskruit en wapens. Dat vond de koning wel heel erg
interessant.
Cor: Mooi. BOEM! Hahaha. BOEM!
Lous: Ja ja, maar wel voorzichtig aan, koning. Het is geen spelletje.
Vanzelfsprekend kwamen de wijze lessen van Jan ook in het nieuws
(Koreaanse nieuwslezeres)
Door zijn inbreng kreeg Pak Yon hoog aanzien. Hij gaf adviezen en verzorgde vertaalwerk uit
het Koreaans in het Nederlands en andersom. Hij heeft de rest van zijn leven aan het hof
gewerkt en de gebraden haan uitgehangen. De koning vond het allemaal best.
(Cor en Nel af)
Jan Janszoon Weltevree was een bijzondere man, die veel heeft betekend voor de
handelsbetrekkingen tussen Korea en Holland. Er staat een standbeeld van hem naast de
kerk. Geef hem straks maar een schouderklopje. Hij heeft het wel verdiend.
Hier eindigt ons verhaal. We hopen dat jullie het leuk vonden. Maar voor degene die het niet
door hadden, moet ik jullie bekennen dat we het echte verhaal een beetje verdraaid hebben.
Remco: WAT KRIJGEN WE NOU?!! (loopt boos weg)
(Een compilatie met muziek: Vuurwerk, raket, marcherende soldaten, publiek met borden,
enz.)

---

Jaarverslag

Onrust in het rusthuis & Het wel en wee van Jan Jansz. Weltevree.

Het afgelopen seizoen kende een treurig begin. Drie weken na de vorige jaarvergadering bleek dat Ron Molenaar ongelukkig van de trap gevallen was en dit niet had overleeft. Ron was al sinds 1975 lid van STV en verzorgde samen met Jannie altijd de mooie prijzen voor de verlotingen en we zullen hem heel erg missen.

Op 2 juni 2018 hield STV weer het jaarlijkse uitje. Dit jaar had Wouter geregeld dat we heel toepasselijk, een rondleiding
kregen door schouwburg “Het Park” in Hoorn. In dit moderne theater aan het IJsselmeer, zo wist de enthousiaste gids ons te vertellen, ligt de nadruk heel erg op mooie ronde vormen. Enigszins teleurstellend bleek dit te gaan om de antroposofische bouwstijl, maar goed, dat is natuurlijk ook interessant.

Tijdens de rondleiding kwamen we op alle plaatsen waar je normaal niet zo snel zult komen als bezoeker, zoals in de kleedkamers, in de orkestbak en helemaal bovenin bij de lichttechniek. Ook mochten we een kijkje nemen óp het toneel, maar dat is voor ons natuurlijk dan net weer wel bekend terrein.

Na een bakkie koffie en een stukje taart, ging het programma door met het tweede deel: een speurtocht door de stad Hoorn. Doormiddel van afeeldingen moesten drie teams (De Zuiderzee-ballade, De Kontenkoetjes en Henk’s Angels), hun weg door de stad vinden en onderweg een aantal opdrachten uitvoeren, zoals bijvoorbeeld een limerick schrijven en iets groots kopen voor een klein prijsje. Toen de jury later die dag in ’t Heerenhuis een winnaar moest kiezen, bleek het team van Henk met een paar vierkante centimeter verschil de overwinning te pakken.

In de zomer begon de grote speurtocht naar een nieuw toneelstuk. ‘Onrust in het Rusthuis’ van Henk Roede werd de uiteindelijke keuze. Het was natuurlijk leuk om eens een bejaardenhuis neer te zetten en aan dit stuk hoefde relatief weinig aangepast te worden. En dat kwam mooi uit want het werd een druk seizoen voor de STV’ers, nèt als vorig jaar!

Ten eerste deed de vereniging weer mee met het klaverjassen. En hoe! Wim, Niek, Inge, Marion en Cor Leegwater, hebben zich met groot succes in de strijd geworpen en de eerste prijs binnen gehaald!! Chapeau!

Ten tweede had het midwinter-comité ons gevraagd om in december weer een toneelstuk op te voeren in De Rijp. Voor het rusthuis waren 8 spelers nodig: Lous, Wim en Willy accepteerden hun lot en mochten voor hun rol op zoek gaan naar wandelstokken en bloemetjesjurken. Ester kreeg de rol van verzorgster / lelijke eend, wat een behoorlijke metamorfose vereiste. Martine ging de nogal geldbeluste directrice spelen, Bob werd haar klusjesman annex vriend, Wouter de eigenzinnige inspecteur en voor de rol van criminele kok werd het team versterkt door debutante Minka Groot. Zo begon het oefenen in de kazerne.

Ondertussen werd er ook gebrainstormd voor het midwinterfeest en werden er spelers geronseld, met veel drank, want zo ging dat in die tijd. Het werd een stuk over Jan Jansz. Weltevree en maar liefst 5 spelers uit het Rusthuis deden hier ook aan mee. Daarnaast speelde Marion mee, in een dubbelrol als matroos en Koreaan, Mariët in een dubbelrol als Indische marktvrouw en ook als Koreaan én waren Cor en Nel een prachtig stel als koning en koningin van Korea. En niet te vergeten Remco die schitterde als Pak Yon.

Op 8 december 2018 was de generale repetitie op het winterwonderland; de afsluiting van het Starnmeer 375 feestjaar en een week later moest het dan voor het echie in De Rijp. In de voormalige melkfabriek aan de Tuingracht werd gespeeld op een ietwat onverwarmd podium. Onder begeleiding van toepasselijke beelden en geluiden werd het maar liefst 14 keer gespeeld, steeds met groot succes! We kregen zelfs nog de vraag het stuk in de zomer nog een keer op te voeren voor de ambassadeur van Korea! Maar daar zijn we toch maar niet op in gegaan.

En toen was er eindelijk alle aandacht voor het Rusthuis. Vanaf begin januari werd er weer gerepeteerd in ’t Heerenhuis en dat was ook het moment dat ik erbij kwam en voor het eerst het stuk kon zien. Ik was verbaast hoe goed iedereen zijn tekst al kende! Vooral Wim ging het erg goed af. Was de Italiaan van een paar jaar eerder nog een uitdaging, dit lag hem duidelijk erg goed. Maar over het algemeen ging iedereen dus erg goed, Nel was veel milder dan andere jaren, dus dat zegt wel een hoop. Al snel verscheen ook het decor. Vooral de lift was een echte eye catcher. En ook de klok mocht er zijn, al bleek het uiteindelijk wel makkelijker om geld door het luikje te gooien dan twee bivakmutsen.

Binnen no-time waren alle voorstellingen zo goed als uitverkocht, volgens mij sneller dan ooit! Een grote groep als die van Aertswoud, die met 13 personen kwamen, helpt daar natuurlijk ook aan mee. Dat de tekstkennis zo goed was, was nu heel erg te merken en Nel Leegwater hoefde maar weinig bij te springen met de teksten. Het was weer een genot om te zien, de geweldige schmink van Irma en Rianne, De takkenbossen die door de deur kwamen vallen, de enorm lachwekkende oudjes en Minka die een fantastisch debut maakte en duidelijk tijdens de voorstellingen nog groeide in haar rol, dit ten koste van de trommelvliezen van Lous.

Al met al was het weer een succesvol jaar, op naar de volgende!

Martijn Jongens