Archief van het Waterschap Starnmeer en Kamerhop

Inventaris van het archief van het waterschap De Starnmeer en Kamerhop, 1631-1976

Titel van het archief: Archief van het waterschap De Starnmeer en Kamerhop

Fysieke beschrijving: 5.6 meter549 inventarisnummers

Instelling: Regionaal archief Alkmaar

Archiefvormers: Waterschap De Starnmeer en Kamerhop, 1631-1976

Snelkoppeling naar bron: https://www.regionaalarchiefalkmaar.nl/collecties/archieven/archieven-2/details/NL-AmrRAA-84.2.042/keywords/starnmeer

GESCHIEDENIS

De Starnmeer en de Kamerhop – kortweg de Starnmeer 1) – is een van de vele droogmakerijen van het land boven het Ij die in het begin van de 17e eeuw zijn drooggelegd. Het meer grensde ten Noorden aan het Schermereiland (de huidige Eilandspolder), ten Oosten aan de Beemster en de tegenwoordige polder Wormer, Jisp en Neck, ten Zuiden en ten Westen aan de Wouden en de Krommeniër Woudpolder.

De plannen voor de drooglegging van dit meer zijn van de hand van Leechwater, waarvan enkele ons in de originali zijn overgeleverd, zoals de ontwerpen voor de ringsloten en -dijken, de berekeningen daarvoor en een bestek voor de molens die het meer moesten droogmalen.2)

Hoewel er voor het octrooi van bedijking meerdere gegadigden waren is dit uiteindelijk op naam van de regenten van de Rijp gesteld. Waarschijnlijk omdat hun beweegredenen tot de bedijking van de Starnmeer het vinden van middelen tot vergroting en onderhoud van kerk, predikant pastorie en armen- bij de Staten van Holland het meest gehoor vonden.

Verkregen de regenten van de Rijp het octrooi in 1632, tien jaar later kon men pas beginnen met droogmalen. 3) Niet alleen waren er in deze periode vele moeilijkheden met de stad Alkmaar en het Hoogheemraadschap van de Uitwaterende Sluizen van Kennemerland en Westfriesland, ook het karakter van de onderneming veranderde ten gevolge van deze geschillen. Immers, de eisen die vooral Alkmaar stelde ten aanzien van de Waterstaatswerken in verband met de bedijking van de Schermeer waarin zij voor een zeer groot deel participeerde, waren zo hoog, dat de regenten het in 1638 niet meer konden bolwerken en af moesten haken. Gelukkig hebben toen de steden Hoorn, Enkhuizen, Purmerend en enkele financieel draagkrachtige kooplieden uit Amsterdam aandeelhouders in de toekomstige gronden van de Starnmeer- de onderneming, waarvan al zoveel ten koste was gelegd, voortgezet. Het oorspronkelijke doel werd echter niet bereikt en ook de zo hooggespannen verwachtingen ten aanzien van de kwaliteit van de grond en het profijt ervan deden de hele onderneming op een bittere teleurstelling uitdraaien.

Het bestuur werd aanvankelijk gevormd door een dijkgraaf, zes heemraden en hoofdingelanden. Dijkgraaf en heemraden vormden het dagelijks bestuur. Hoewel zij sinds 1633 reeds als zodanig optraden, was er in het bedijkings-octrooi over hun bevoegdheid niets geregeld. Hierdoor ontstonden er moeilijkheden met de overige regenten van de Rijp die hen hun rechtsbevoegdheid in waterstaatszaken betwistten. Zij richten zich daarom tot de Staten van Holland, die in 1639 niet alleen deze zaak, maar ook de verkiezing van de dijkgraaf bij aanvulling op het octrooi regelden. 5)

En hiermee waren zij een zelfstandige college geworden, onafhankelijk van de vroedschap van de Rijp. In de loop der tijd zijn de aantallen van heemraden en hoofdingelanden nogal eens veranderd. De laatste keer, in 1864, bracht het Bijzonder Reglement voor de Starnmeer en Kamerhop het aantal heemraden op twee, dat van de hoofdingelanden op acht, waaronder twee heemraden. De heemraden werden gekozen voor zes jaar, de hoofdingelanden voor vier. Degene die ophield hoofdingeland te zijn, moest tevens als heemraad afstand doen van zijn functie. Trad de heemraad als hoofdingeland af en werd hij herkozen, dan bleef heemraad totdat hij als zodanig moest aftreden. Stemgerechtigd was men als men één bunder land bezat. 7) In 1876 meenden de ingelanden van het Kamerhop zich te moeten afscheiden van de rest van de Starnmeer tengevolge van de hoge polderlasten, veroorzaakt door de stichting van een stoomgemaal in de Starnmeer waar het Kamerhop niets aan had. De berekeningen wezen echter uit dat in geval van afscheiding de polderlasten nog veel hoger zouden worden en men zag hier dus vanaf. 8) De Starnmeer en Kamerhop zijn per 1 januari 1977 opgeheven in het kader van “Lange Rond”, een van de acht grote waterschappen waarin men deze provincie tenslotte wil verdelen. Wat de ambtenaren betreft, beschikte het college in de beginjaren over een secretaris en een penningmeester. Toen deze eerste penningmeester, Pieter Menten, ontslagen werd wegens financiële malversaties, werd deze taak aan de secretaris opgedragen. Sinds die tijd is er tot de opheffing van het waterschap in 1977 altijd een secretaris-penningmeester geweest. Deze penningmeester legde elk jaar, op de rekendag, verantwoording af voor zijn financieel beleid aan het voltallige bestuur. Vervolgens werd de omslag vastgesteld en werden er zonodig verkiezingen gehouden. Deze en andere vergaderingen werden op het stadhuis in de Rijp gehouden daar het college geen eigen vergaderplaats had. Hier hield de penningmeester ook zitdagen, want blijkens een resolutie moest men de omslag op eigen kosten in de Rijp komen betalen. 9) Omstreeks 1782 kwam het college bijeen in de Starnmeer, in het huis van zekere weduwe Nooy, die na het overlijden van haar man het veer Laanweg-Oosterbuurt pachtte. Wegens bouwvalligheid van het huis kochten dijkgraaf en heemraden dit in 1785 om het af te breken en er een nieuw neer te zetten. 10)

Sinds 1976 vergaderde het college hier definitief. Het huis- het Heerenhuis genaamd- werd aan de weduwe en haar nakomelingen verpacht in combinatie met het bovengenoemde veer. Naast deze secretaris-penningmeester, in 1649 aangesteld op verzoek van de ingelanden om beter toezicht op de molenaars te kunnen houden. Naderhand, in 1699, kregen ze er de taak van hooischatter en steker bij. De taak van het college bestond in het onderhoud van en toezicht op de waterstaatswerken om en in de Starnmeer, waaronder het onderhoud van de ringsloten. De ringsloten maakten deel uit van de Schermerboezem en waren als zodanig onderworpen aan het toezicht van dijkgraaf en hoogheemraden van Uitwaterende Sluizen van Kennemerland en Westfriesland, waartoe dit college een maal per jaar schouw voerde. Dijkgraaf en heemraden van de Starnmeer werden geacht mee te gaan op deze inspectietocht. Na afloop hiervan werd er dan met de heren van het hoogheemraadschap in de Starnmeer zeer copieus gegeten, zoals ons een instructie voor die schouw maaltijd toont. 10)

De Zuidelijke Eilandsdijk – de Noordelijkste Noorderringdijk-, volgens contract van 1638 eveneens in onderhoud bij de Starnmeer, was onderworpen aan de schouw van schout en schepenen van Graft, de Rijp en ZuidSchermer, zoals ook de Oostelijke dijk van het Kamerhop die dat van oudsher al geweest was. Binnen de ringdijken bestond een groot deel van de zorg in het onderhoud van de zeven watermolens, die successievelijk alle verdwenen zijn, de laatste Twee rond 1922 tengevolge van de stichting van een electrisch gemaal. 12) Naast hun rechtelijke taak in de dijkzaken bezat het college sinds 1658 ook voluntaire jurisdictie die zij tot 1811 hebben uitgeoefend. Ook werden zij belast met het heffen van oorlogslasten en landsbelastingen en bezaten zij de verpachting van het jacht-, vis- en veerrecht. Het octrooi voor dit laatste recht, daterend van 1645, gold voor drie veren, nl. een veer op Oost-Knollendam, een van het Kamerhop op de Beemster en een veer van de Starnmeer op het Kamerhop. Ook de veren verdwenen, de een na de ander. Het laatste veer, dat van de Starnmeer op het Kamerhop, omstreeks 1969 door een ongeluk tot zinken en is sindsdien niet meer in de vaart gebracht. 13) Militaire betekenis heeft de Starnmeer gehad als onderdeel van de stelling Amsterdam, aangelegd in de zeventiger en tachtiger jaren van de vorige eeuw. In de tweede wereldoorlog is de polder twee keer geïnundeerd geweest, in 1940 en 1944. 14)

Lotgevallen van het archief

Lotgevallen van het archief Vermoedelijk heeft het archief totdat het college een eigen huis had, bij de secretarispenningmeester berust. Een resolutie om de secretaris-penningmeester iets extra’s te geven voor zijn goede zorgen voor o.a. het archief tijdens een brand wijst in die richting: “Item isde penningmeester op zijn versoeck bij request toegestaan 10 dukatons van de Starnmeer te moge geniete over de vygelantheyt van de zalveringh der Starnmeergelden en boecken uyt dien brant die naest zynent yut de gortery is ontstaan, dat ick zelven aengesien heb, over zuickx met waerheyt onbekommert magh zegge voorgevallen in ’t jaer 1674”. 15)

Vervolgens heeft men in 1688 besloten een inventaris te maken, maar deze is helaas niet overgeleverd. 16) Mogelijk is het grootste deel van het archief naderhand in het Herenhuis bewaard en het lopend gedeelte bij de secretaris thuis. In elk geval werd een dergelijke toestand in 1931 daar aangetroffen. 17) In de jaren 1931-1932 is het archief evenals veel andere polderarchieven op het Rijksarchief in Haarlem door van Es geinventariseerd. 18) In verband met de oorlogse handelingen heeft men in 1941 een archiefkluis in het Herenhuis laten maken. 19)

Zoals veel oude archieven bestond ook dit archief uit enerzijds verschillende series en anderzijds een aantal zaaksgewijs geordende stukken en losse stukken. Een oude orde was niet te ontdekken. De ordening waarin het archief werd aangetroffen was aangebracht door G. van Es commies op het Rijksarchief in Noord-Holland. Hoewel hij eigenlijk alleen maar een inventarislijst maakte, zijn zijn verdiensten voor dit archief en de vele andere die hij onderhanden nam van onschatbare waarde. Op deze manier nl. werd veel bewaard wat anders misschien verloren zou zijn gegaan. De series van algemene aard, resoluties, notulen en – behoudens enkele uitzonderingen- de gezegelde acten met de reperoires daarop heb ik ondergebracht in de z.g. generalia-afdeling van het archief. De zaaksgewijze geordende en losse stukken zijn met de series betreffende bijzondere onderwerpen, zoals rekeningen, kohieren etc. bepaald door taken en inrichting van bestuur, in de specialiaafdeling geordend. Daar er, zoals reeds gezegd, geen oude orde bestond, heb ik van de ingekomen en minuten van uitgaande stukken ook zoveel mogelijk dossiers gevormd. Op deze manier is de toch nog aanmerkelijke hoeveelheid van deze stukken die overbleef eenigszins te overzien. De aankopen van land en attestaties van het onbezwaard zijn van dat land ten behoeve van de dijkage, waarvan met series had gemaakt, zijn omwille van de overzichtelijkheid regionaal geordend. Aanbestedingen van werken die na de bedijkingsperiode zijn uitgevoerd, maar een uitvloeisel zijn van overeenkomsten, gesloten in verband met de bedijking heb ik onder het hoofdstuk bedijking geplaatst. Het archief is openbaar, met uitzondering van enkele stukken waarvoor een openbaarheidsbeperking van 75 jaar geldt.

Noten

Noten 1). In deze inventaris is het begrip “Starnmeer” gebruikt voor beide polderdelen, Starnmeer en Kamerhop. Waar dat niet zo is, blijkt dat duidelijk uit de beschrijving van de stukken. De Starnmeer en Kamerhop zijn waterstaatskundig gescheiden door het graven van de Noorderringsloot in 1638. Bestuurlijk vormden zij wel een geheel. Voor de allervroegste geschiedenis van de droogmakerij zie mijn inventaris archief van de Rijp, nr.9.

2). Inventaris archief Starnmeer en Kamerhop, nr. 260-265-279.

3). Inventaris archief Starnmeer en Kamerhop, nr. 1,fol. 60.

4). Zie bijlage nummer, I-II-III-V en VI.

5). Inventaris archief Starnmeer en Kamerhop, nr. 214-

219,221-225.

6). Zie bijlage Blad, 1864, nr. 32.

7). Provinciaal Blad, 1864, nr. 32 12

Waterschap De Starnmeer en Kamerhop

NL-AmrRAA84.2.042

8). Inventaris archief Starnmeer en Kamerhop, nr. 34

9). Idem nr. 1, fol. 73.

10). Idem nr. 93.

11). Idem nr. 318.

12). Idem nr. 451.

13). Idem nr. 495 en 496.

14). Idem nr. 376 en 368.

15). Idem nr. 1, fol. 142.

16). Idem nr. 164.

17). Idem nr. 109

18). Idem nr. 111.

19). Idem nr. 113.

BESCHIKBAARHEID VAN KOPIEËN

De inventarisnummers van dit archief zijn niet in kopievorm beschikbaar.

I STUKKEN VAN ALGEMENE AARD

001 t/m 012 – I.A RESOLUTIES EN NOTULEN

Resoluties en notulen van de verenigde vergaderingen, dijkgraaf en heemraden en hoofdingelanden. 1636-1976.

001 – 1636 – apr.
002 – jun 1752 – 1811
003 – 1812 – mei
004 – jun 1828-1856
005 – 1857 -nov 1869
006 – dec. 1869 -nov 1869
007 – dec 1887 – 1909
008 – 1910 – nov 1924
009 – dec 1924 – feb 1940
010 – mrt 1940 – okt 1946
011 – okt 1946 – jun 1957
012 – sep 1957 – mei 1976

001 - 1636 - apr.

13 t/m 21 - I.B INGEKOMEN EN MINUTEN VAN UITGAANDE STUKKEN

Ingekomen en minuten en uitgaande stukken. 1683-1971.
013 – 1683-1915
014 – 1916-1971

Register van ingekomen en uitgaande stukken. 1807-1934.
015 – 1823
016 – sep 1885
017 – jul 1909
018 – aug 1917
019 – mrt 1921 – mei 1927
020 – jul 1931 – aug 1934

021 t/m 026 - I.C OVERIGE STUKKEN VAN ALGEMENE AARD

“Contractboeck”. Register van acten van overeenkomsten tussen de Starnmeer en Kamerhop enerzijds en diversen personen en instellingen anderzijds.
022 – 1632-1912.

Register van acten van overeenkomst tussen de Starnmeer en Kamerhop enerzijds en diverse personen en instellingen anderzijds.
023 – 1640-1720, z.d. (ca. 19e eeuw).

Stukken betreffende de ordonnatie op de gezegelde acten met repertoires daarop.
024 – 1805-1806-1810-1816.

Acten van verhuur, verpachting, uitgifte in erfpacht, verkoop, aanbesteding en benoeming.
025 – 1816-1883.

Repertoires op de acten van verhuur, verpachting, uitgifte in erfpacht, verkoop, aanbesteding en benoeming.
026 – 1816-1869.

II STUKKEN BETREFFENDE BIJZONDERE ONDERWERPEN

027 t/m 033 – II.A BESTUURSINRICHTING

027 t/m 030 - II.A.1 OCTROOI

Request van Pompeius de Rovere, heer van Hardinxveld, aan het Hof van Holland tot dagvaarding (request om mandement) van de regenten van de Rijp wegens een tussen hen ontstaan geschil inzake de verlening van het octrooi voor de bedijking van de Starnmeer.
027 – 1631 met deurwaarderexploit. Gelijktijdig authentiek afschrift.

Proces-verbaal van overeenkomsten tussen de regenten van de Rijp enerzijds en Pompeius de Rovers en de baljuw van der Nieuwstadt over de hoeveelheid land die die van Graft en de voornoemde baljuw met zijn medestanders in de Starnmeer zullen mogen bezitten als compensatie voor het niet verkrijgen van het octrooi van bedijking van de Starnmeer.
028 – z.d. (c.a.1634). Authentiek afschrift, 1634.

Brief van Aris Dircksen, heemraad, aan Jacob van der Nieuwstadt betreffende het geschil tussen laatstgenoemde en dijkgraaf en heemraden over het aandeel van Jacob van der Nieuwstadt in de grond van de Starnmeer als compensatie voor het niet verkrijgen van het octrooi van bedijking van de Starnmeer.
029 – 1638.

Octrooi van bedijking voor de Starnmeer, 1632, met aanvulling daarop, 1639 en kavelcondities, 1643. eenvoudige en authentieke afschriften.
030 – 1679, z.d. (c.a. 18e eeuw), 1850.

031 - II.A.2 ALGEMEEN POLDERREGLEMENT

Algemeen polderreglement, concept, 1849 alsmede wijzigingen van het reglement van 1854 met stukken daarop betrekking hebbende.
031 – 1949, 1962.

032 - II.A.3 BIJZONDER REGLEMENT

Bijzonder reglement met wijzigingen en stukken betreffende die wijzigingen.
032 – 1863-1907, 1932-1933.

033 - II.A.4 AFSCHEIDING STARNMEER EN KAMERHOP

Stukken betreffende de overwogen en afscheiding van het kamerhop van de Starnmeer.
033 – 1876.

034 t/m 061 – II.B BESTUURSFUNCTIES

034 t/m 038 - II.B BESTUURSFUNCTIES

Missiven van de Gecommitteerde Raden van Westfriesland en het Noorderkwartier betreffende het doen van opgaven van de verschillende ambten in de polder met hun salarissen en emolumenten.
034 – 1749. gedrukt.

Stukken betreffende het doen van de eed op het erfstadhouderschap door dijkgraaf, heemraden, penningmeester en poldermeesters.
035 – 1788

Missive van de landdrost van het departement van Amstelland aan dijkgraaf en heemraden inzake het afleggen van de eed aan de keizer door het bestuur.
036 – 1795, 1801

Roosters van aftreding van het bestuur en stukken betrekking hebbende op die roosters van aftreding.
037 – 1905, 1908, 1923, 1937, 1939-1942.

Stukken betreffende de regeling voor de vergoeding van reis- en verblijfskosten van de leden van het dagelijks bestuur.
038 – 1941

039 t/m 045 - II.B.1 VERKIEZINGEN

Stukken betreffende de verandering in de verkiezingsprocedure voor het bestuur.
039 – 1795, 1801

Stembiljetten ter verkiezing van drie hoofdingelanden en een heemraad.
040 – 1807

Besluit van koning Lodewijk Napoleon inzake de wijze van stemmen in marken, communiteiten en andere gemeenschappelijke administraties van landen en gronden, met een missive van de landdrost van het departement Amstelland daarover.
041 – 1810. gedrukt

Missive van de Staatsraad-Gouverneur van Noord-Holland houdende verzoek om opgave door welke personen het bestuur voor 1795 werd benoemd, met een antwoord daarop.
042 – 1819

Lijst van stemgerechtigde ingelanden.
043 – z.d. (c.a. 1e helft 19e eeuw), 1910-1936, 1938-1940, 1953, 1960, 1963-1964, 1967, 1969-1970.

Processen-verbaal van gehouden stemming ter verkiezing van heemraden en hoofdingelanden.
044 – 1910-1933, 1941, 1952-1953, 1955-1957, 1961-1975

Besluit van Gedeputeerde Staten van Noord-Holland inzake het aantal ondertekenaars van de opgave der candidaten bij te houden verkiezingen.
045 – 1934

046 t/m 051 - II.B.2 DIJKGRAAF

Extract uit het octrooi van de Starnmeer van 1632, gemaakt in verband met de benoeming van een nieuwe dijkgraaf.
046 – 1743 authentiek uittreksel.

Stukken betreffende benoeming tot dijkgraaf.
047 – 1779-1881, 1916, 1919, 1928, 1935-1936, 1945-1967.

Request van Jacob Pieterzoon Groot aan Hare Majesteit de Koningin om eervol ontslag als dijkgraaf, met een concept.
048 – 1916.

Stukken betreffende het ontslag van W. Schermerhorn, K.v.d. Meer en C.J. Koster als dijkgraaf.
049 – 1940, 1945, 1967.

Besluiten van de verenigde vergadering tot vaststelling van de wedde van de dijkgraaf.
050 – 1971, 1975

Besluiten van Gedeputeerde Staten inzake de goedkeuring van de besluiten van de verenigde vergadering tot verhoging van de wedden van dijkgraaf en heemraden en de presentatie-gelden van de hoofdingelanden.
051 – 1972, 1975.

052 t/m 054 - II.B.3 HEEMRADEN

Verklaring heemraad.
052 – 1941

Stukken betreffende het afscheid van C. Poppen als heemraad en hoofdingeland.
053 – 1953

Besluiten van de verenigde vergadering tot vaststelling van de wedde van de heemraden.
054 – 1971, 1975.

055 t/m 059 - II.B.4 HOOFDINGELANDEN

Stukken betreffende ontslag als hoofdingeland.
055 – 1885, 1905, 1916, 1940.

Brief van V. Otjes aan dijkgraaf en heemraden houdende aanneming van zijn benoeming tot hoofdingeland.
056 – 1930

Verklaring hoofdingelanden.
057 – 1941

Brief van dijkgraaf en heemraden aan de commissaris der koningin houdende mededeling van de keuze van C. Booy tot hoofdingeland.
058 – 1942

Besluiten van de verenigde vergadering tot vaststelling van de presentatie -gelden van de hoofdingelanden.
059 – 1971, 1975.

060 t/m 061 - II.B.5 VERTEGENWOORDIGING IN OVERKOEPELENDE WATERSCHAPPEN

Stukken betreffende de vertegenwoordiging van de Starnmeer in het hoogheemraadschap van de Uitwaterende Sluizen van Kennemerland en Westfriesland.
060 – 1885, 1909-1921, 1927, 1939, 1942, 1952, 1962.

Stukken betreffende de vertegenwoordiging van de Starnmeer in het hoogheemraadschap Noord-Hollands Noorderkwartier.
061 – 1927, 1952.

062 T/M 234 – II.C HULMIDDELEN VOOR DE UITVOERING VAN DE TAAK

062 t/m 092 - II.C.1 PERSONEEL

II.C.1.1 SOCIALE VOORZIENINGEN, RECHTEN, BEZOLDIGING

Stukken betreffende het pensioen van het personeel.
062 – 1918-1940, 1955, 1966, 1970-1972.

Stukken betreffende de sociale verzekering van het personeel.
063 – 1919-1937, 1942, 1943

Stukken betreffende de arbeidsinspectie inzake de werkomstandigheden in de gemalen en het aantal werkuren van het personeel.
064 – 1928, 1934, 1936.

Stukken betreffende het nieuwe ambtenarenreglement met wijzigingen.
065 – 1931-1932, 1939

Stukken betreffende het toekennen van subsidies door het Rijk in de kosten van de centrale werkverschaffing.
066 – 1939-1040

Besluiten van de verenigde vergadering inzake de bezoldiging van het personeel.
067 – 1941, z.d. (c.a. 1959), 1956-1966, 1972.

II.C.1.2 SECRETARIS PENNINGMEESTER

Acte van borgtocht door J.C. Bek ten behoeve van J.W. Bek als secretarispenningmeester.
068 – 1809

Missive van de Staatsraad-Couveneur van Noord-Holland aan dijkgraaf en heemraden houdende vragen over het dan niet aanwezig zijn van een secrataris en/of penningmeester en door wie deze voor 1795 benoemd werd, met antwoord daarop.
069 – 1819. gedrukt.

Stukken betreffende ontslagen als secretaris-penningmeester.
070 – 1870, 1920, 1942.

Extract uit de notulen van de verenigde vergadering betreffende de verhoging van de borgstelling voor de secretaris-penningmeester.
071 – 1885

Instructie voor de secretaris-penningmeester.
072 – 1885, met eenvoudig afschrift, z.d. (c.a. 1885).

Stukken betreffende benoeming tot secretaris-penningmeester.
073 – 1885, 1914, 1943.

Brief van M. de Lange aan dijkgraaf en heemraden inzake de aflossing van een lening, groot 2.300,-, gesloten in verband met het financieel wanbeheer van de overleden secretaris-penningmeester.
074 – 1886

Besluit van de verenigde vergadering tot verhoging van de jaarwedde van de secretaris-penningmeester.
075 – 1921

Stukken betreffende de verzekering tegen een financieel wanbeheer van de secretaris-penningmeester.
076 – 1934, 1939, 1943

II.C.1.3 MOLENAAR, MACHINIST EN STOKER

Instructie voor de molenaar
077 – z.d. (c.a. 2e helft 18e eeuw), 1785. enkele exemplaren gedrukt. (Bekijk en reageer op Flickr) (Download transcriptie PDF)

Stukken betreffende het geschil tussen dijkgraaf en heemraden enerzijds en regenten van Graft anderzijds inzake het onderhoud van de molenaarsweduwe van Maarten Dubbeld
078 – 1789-1790

Brieven van D. Hildering en Dr. A.H. Mooy van der Kolff aan de dijkgraaf en heemraden houdende verzoek tot aanstelling van een stoker ter ontlasting van de taak van de machinist
079 – 1869, 1919.

Brief van D. Hildering aan dijkgraaf en heemraden houdende aanneming van zijn benoeming tot machinist.
080 – z.d. (c.a. 1885)

Brieven van J. Ris, molenaar H. Cos en D. Hildering, machinisten aan dijkgraaf en heemraden houdende verzoek tot verhoging van hun salaris.
081 – 1885, 1902-1920

Brieven van J. Ris en D. Hildering aan dijkgraaf en heemraden houdende verzoek tot verlening van eervol ontslag als machinist.
082 – 1923, 1926.

Stukken betreffende een geschil tussen Bond van Smeden-Patroons in Nederland enerzijds en dijkgraaf en heemraden anderzijds wegens het onrechtmatig leveren van smeedswerk aan derden door de machinist van de Starnmeer.
083 – 1925-1926

Instructie voor de machinist.
084 – 1927, 1933, 1945

Brieven van G. Schoon en K. Zwaan aan dijkgraaf en heemraden houdende verzoek tot verlening van hun dienstverband als machinisten van de Starnmeer en het Kamerhop.
085 – 1928-1929

Stukken betreffende de loonsverlaging van de machinist C. Schoon en de wegwerker J. Ooms.
086 – 1932, 1936

II.C.1.4 OPZICHTER EN TIMMERMAN

Brieven van de opzichter C. Keuken aan dijkgraaf en heemraden houdende bezwaar tegen de verlaging van zijn salaris.
087 – 1886-1888

Acte van overeenkomst tussen de kapitein der Genie, eerstaanwezend ingenieur te Amsterdam, C. Matern enerzijds en C. Leegwater, timmerman van de Starnmeer anderzijds betreffende afstand van schadevergoeding voor het te bouwen huis van laatstgenoemde op het terrein van de Staat, met een verklaring van het polderbestuur daarover.
088 – 1935

II.C.1.5 BRUGWACHTER, VEERMAN EN WEGWERKER

Stukken betreffende de regeling van het salaris en pensioen van de brugwachter P. Boom aan het Spijkerboor in verband met het maken van een nieuwe pont en het afschaffen van de vlotbrug aldaar.
089 – 1829-1830

Stukken betreffende klachten over de veerman bij het Spijkerboor.
090 – 1831, 1911.

Brieven van de opzichter C. Keuken aan dijkgraaf en heemraden betreffende zijn ontslag en pensioen.
091 – 1909, 1910.

Brieven van J. Ooms wegwerker, aan dijkgraaf en heemraden houdende verzoek tot verhoging van zijn salaris.
092 – 1918-1920

093 t/m 108 - II.C.2 HUISVESTING

Acte van koop door dijkgraaf en heemraden van Lysbeth Pieters Koopman c.s. van een huis met een schuur, staande op de N.O. hoek van de Starnmeer bij het Spijkerboor.
093 – 1785

Proces-verbaal van openbare verkoping door dijkgraaf en heemraden van hun huis, staande op N.O. hoek van de Starnmeer bij het Spijkerboor ten behoeve van afbraak.
094 – 1787

Acte van openbare aanbesteding door dijkgraaf en heemraden van het maken van een nieuw jacht- of rechthuis ( het Herenhuis ) op de N.O. hoek van de Starnmeer bij het Spijkerboor.
095 – 1787

Bestek van voorwaarden voor het maken van een regenbak bij het Herenhuis, staande op de N.O. hoek van de Starnmeer.
096 – 1789

Acte van verhuring door dijkgraaf en heemraden aan Barend Nooy van een huis en erf, zijnde het Herenhuis.
097 – 1810

Bestek en voorwaarden voor het maken van een nieuw stal of wagen huis bij het Herenhuis aan het Spijkerboor.
098 – 1834

Acten van openbare verpachting door dijkgraaf en heemraden van het Herenhuis en het pontveer voor 3 jaar.
099 – 1911-1929, 1943-1946, 1954,1965.

Stukken betreffende verzoeken tot het mogen huren van de vergaderkamer in het Herenhuis.
100 – 1916-1963

Stukken betreffende de restauratie van het Herenhuis.
101 – 1927-1930.

Stukken betreffende de brandverzekering van het Herenhuis en de schuur te Spijkerboor en de sluiswachterswoning te Marken-Binnen.
102 – 1936.

Stukken betreffende de reparaties aan het Herenhuis.
103 – 1952, 1954, 1962, 1965-1968, 1972-1973, 1975-1976.

Stukken betreffende de verzoeken van dijkgraaf en heemraden om luchtfoto’s van het Herenhuis.
104 – 1954-1955

Stukken betreffende het op de monumentenlijst plaatsen van het Herenhuis.
105 – 1965, 1966

Stukken betreffende het beëindigen van de overeenkomst tussen dijkgraaf en heemraden enerzijds en de heer A. Kleef anderzijds inzake de huur van het Herenhuis en het pontveer.
106 – 1967.

Stukken betreffende een vergunning ingevolge de Drank- en Horecawet voor het café Het Herenhuis te Spijkerboor.
107 – 1970.

Stukken betreffende de installatie van een centrale verwarming in het Herenhuis.
108 – 1972.

109 t/m 119 - II.C.3 ARCHIEF

Stukken betreffende de inspectie van het archief.
109 – 1915, 1930-1931-1937.

Stukken betreffende de inventaris van het oud-archief.
110 – 1931-1932.

Inventaris van het oud-archief.
111 – 1931.

Stukken betreffende het brandvrij opbergen van de archieven van de Starnmeer en Kamerhop, Marker- en Oostwouderpolder en de polder het Woud.
112 – 1938, 1941.

Rekening van het maken van een kluis in het Herenhuis voor het archief.
113 – 1941.

114-119 onbekend

II.C.4 FINANCIËN
II.C.4.1 OMSLAG EN GADERING

Acten van transport en stukken betreffende transporten door verschillende eigenaars van landerijen gelegen in de Starnmeer ingekomen ten behoeve van het opmaken van de legger.
120 – 1630-1650, 1810, 1859, 1864-1970.

Acten van hermeting van de Starnmeer en Kamerhop.
121 – 1644-1645. Eenvoudige afschriften, z.d. ( c.a. 2e helft 17e eeuw ).
122 – 1653 , 1684-1685 , 1711-1725
123 – 1726-1775
124 – 1776-1805
125 – 1806-1808, 1831, 1854-1857, 1859-1867 , 1869-1876, 1885-1886, 1901, 1912, 1915-1937, 1940-1941, 1943, 1957, 1960-1962, 1964-1967, 1969-1970.

Leggers
126 – z.d. ( c.a. 17e eeuw )
127 – 1806-1878
128 – 1865-1938
129 – 1939-1971

Dwangbevelen van betaling wegens achterstallige omslag voor Pieter Auwelsz. Prins, met boderelasen
130 – 1689-1690

Brieven van dijkgraaf en heemraden aan de voogden der Gemene Armen te Wormer houdende aanmaning tot betaling van de omslag, ordinaris en extraordinaris verponding op straffe van na een bepaalde datum het dubbele te moeten betalen.
131 – 1714, met een gelijktijdig authentiek afschrift, twee brieven.

Lijst van kavels in de Starnmeer
132 – z.d. (begin 19e eeuw)

Stukken betreffende de terugbetaling van teveel betaalde omslag door het Rijk over percelen grond in de Starnmeer, kadastraal bekend gemeente Jisp, sectie A, nrs. 9 en 84.
133 – 1838, 1858

Stukken betreffende het heffen van de dijk-, polder-, en verdere binnenlasten op grondslag van de kadastrale metingen.
134 – 1840

Stukken betreffende het bijhouden en vernieuwen van de legger.
135 – 1937- 1939

Stukken betreffende het geschil tussen de Starnmeer en de Eilandspolder inzake te betalen omslag door laatst genoemde.
136 – 1939-1940

Kadastrale legger van de landen in eigendom bij de Starnmeer gelegen buiten de grenzen van het waterschap.
137 – 1939-1968

Stukken betreffende de kosteloze raadpleging van kadastrale bescheiden.
138 – 1965

II.C.4.2 LENINGEN

Extract uit de resoluties van de verenigde vergadering inzake het converteren van een geldlening.
139 – 1655

Acte van schuldbekentenis door dijkgraaf en heemraden aan Maerten Cornelisz., inzake een lening groot fl. 1.500.-
140 – 1659

Stukken betreffende het aangaan van kasgeldleningen en rekeningen courant.
141 – 1936-1975

Stukken betreffende conversieleningen
142 – 1937, 1938

II.C.4.3 W.A. VERZEKERING

Stukken betreffende de verzekering van de polder tegen wettelijke aansprakelijkheid.
143 – 1954-1955, 1966

II.C.4.4 EIGENDOMMEN

II.C.4.4.1 Aan- en verkoop

II.C.4.4.1.1 Land

Acte van openbare verkoop door dijkgraaf en heemraden van het grasgewas op de Ringdijk.
144 – 1666

Acten van verkoop door dijkgraaf en heemraden van K. de Haan en C. Otjes van enige percelen land.
145 – 1841, 1926

Brief van het polderbestuur van de banne Graft aan dijkgraaf en heemraden houdende verzoek tot het mogen kopen van een stukje grond, kadastraal bekend gemeente Graft, Sectie D, nr. 270.
146 – 1849

Stukken betreffende de verkoop van grond gelegen bij Marken-Binnen aan de Starnmeerdijk door dijkgraaf en heemraden aan de Staat der Nederlanden ten behoeve van de aanleg van defensiewerken.
147 – 1901-1905

Stukken betreffende de verkoop door dijkgraaf en heemraden aan de Furness Kolen Mij. van percelen land en water, kadastraal bekend gemeente Akersloot, sectie D, nrs. 137, 348, 439 en 440, in verband met vervening door deze Mij..
148 – 1918-1919

Stukken betreffende de koop door dijkgraaf en heemraden van de exveenderij Furness Kolen Mij. van een stuk grond liggende in het Noordelijk deel van de Westwouderpolder.
149 – 1923-1924

Stukken betreffende het overdragen in eigendom door dijkgraaf en heemraden aan de provincie Noord-Holland van enige percelen land en water in verband met de door de provincie uit te voeren verbetering van de vaarweg de Zaan-Noord-Holland kanaal door het Alkmaardermeer.
150 – 1931, 1934

Stukken betreffende de verkoop door dijkgraaf en heemraden aan J. Groot en J. Helder van het molenerf, kadastraal bekend gemeente Graft, sectie E, nr. 46
151 – 1937

Stukken betreffende de overdracht door de Staat der Nederlanden aan dijkgraaf en heemraden van militaire objecten en terreinen, kadastraal bekend gemeente Jisp, sectie A, nr. 128 en gemeente Wormer, Sectie A, nrs. 596 en 598.
152 – 1958-1963

Stukken betreffende de overdracht in beheer en onderhoud om niet door dijkgraaf en heemraden aan het hoogheemraadschap van de Uitwaterende Sluizen van het perceel Starnmeerringsloot, kadastraal bekend gemeente Wormer, sectie A, nr. 835.
153 – 1965

II.C.4.4.1.2 Huizen.

Acte van transport ten overstaan van dijkgraaf en heemraden door Griete Kornelis C.S. aan de Starnmeer van het huis genaamd ” De Goetheyt”.
154 – 1672

Proces-verbaan van openbare verkoping door dijkgraaf en heemraden van het huis genaamd “De Goetheyt”, staande op de Z.W. hoek van de Starnmeer ten behoeve van afbraak.
155 – 1681

Acte van verkoop ten overstaan van schout en schepenen van Uitgeest door juffrouw Christina Guldewagen c.s. aan dijkgraaf en heemraden van een huis met een erf gelegen ten Noorden en ten Zuiden van de Marker schutsluis aan de Starnmeerdijk.
156 – 1687. authentiek afschrift, 1688.

II.C.4.4.1.3 Tienden.

Acte van koop ten overstaan van de notarissen de Heer en de Lange door dijkgraaf en heemraden van Jonkheer Carel du Tour c.s. van tienden van de Starnmeer.
157 – 1819. Gelijktijdig authentiek afschrift.

II.C.4.4.1.4 Effecten.

Stukken betreffend de belegging van overtollig kasgeld.
158 – 1809, 1902-1915, 1938, 1941, 1942

Stukken betreffende het kopen van aandelen voor de aanleg van een NoordHollands-Friese spoorweg.
159 – 1872

Stukken betreffende de omwisseling van aandelen van de Maatschappij voor Gemeente Crediet tegen obligaties van genoemde maatschappij.
160 – 1939

II.C.4.4.2 Verhuur en verpachting.

II.C.4.4.2.1 Algemeen

Staat van huren der landerijen, verpondingen en dijklasten in de Starnmeer en het Kamerhop,
161 – z.d. (c.a. 2e helft 17e eeuw).

II.C.4.4.2.2 Riet- en grasgewas en weidegrond

Acte van verpachting door dijkgraaf, heemraden en poldermeesters van de Kogerpolder aan dijkgraaf en heemraden van de Starnmeer van de dijk en rietschoot aan de Westkant van de Kogerpolder.
162 – 1774

“Verhuringboek van de Starnmeer en Kamerhop”. Register van acten van verpachting van het grasgewas op de dijken van de Starnmeer en Kamerhop.
163 – 1823-1907

Register van acten van verpachting van het riet- en grasgewas van dijken en lange binnenwegen en uitgiften in erfpacht.
164 – 1907-1941

Acten van verpachting door dijkgraaf en heemraden van percelen weidegrond.
165 – 1910-1921, 1937, 1948, 1957

Acten van openbare verpachting door dijkgraaf en heemraden van het rieten grasgewas van dijken en langs binnenwegen.
166 – 1914-1942, 1945, 1947, 1953, 1960.

Brieven aan dijkgraaf en heemraden houdende verzoek tot het mogen pachten van erven en tuinen.
167 – 1915-1942, 1976

Stukken betreffende de verpachting van een perceel grond aan de rijvereniging “Sterneo”.
168 – 1969, 1973

Stukken betreffende de onttrekking van gedeelte Laanweg aan het openbaar verkeer in verband met de verpachting van het grasgewas.
169 – 1970

II.C.4.4.2.3 Molens

Acten van verhuring door dijkgraaf en heemraden van de boven-watermolen, en concepten.
170 – 1915, 1918

Brief van C. Schoon aan dijkgraaf en heemraden houdende verzoek tot het mogen huren van de bovenmolen.
171 – 1917

II.C.4.4.2.4 Vis-, veer- en jachtrecht

Acten van verpachting door de Rekenkamer en de Gecommitteerde Raden van Westfriesland en het Noorderkwartier aan dijkgraaf en heemraden van de visvangst in de ringsloten van de Starnmeer.
172 – 1643-1787.

Acten van verpachting door de Rekenkamer en de Gecommitteerde Raden van Westfriesland en het Noorderkwartier aan dijkgraaf en heemraden van de veren over de ringsloten.
173 – 1653-1806

Acten van openbare verpachting door dijkgraaf en heemraden dijkwegen en het viswater.
174 – 1775-1831, 1945

Missiven van het bestuur der Domeinen aan dijkgraaf en heemraden betreffende het visrecht uitgeoefend door de weduwe C. Kat in de Starnmeer.
175 – 1859

Acten van verpachting door dijkgraaf en heemraden vna het jachtrecht in de Starnmeer en stukken daarop betrekking hebbende.
176 – 1946, 1949, 1951, 1970

II.C.4.4.2.5 Tienden

Acten van openbare verpachting door dijkgraaf en heemraden van de plat en rondzaadtienden in de Starnmeer en Kamerhop.
177 – 1729-1733

Rekening van Cornelis Bek, secretaris, wegens de verpachting van de korenen vlastienden.
178 – 1731-1733

II.C.4.4.2.6 Uitgifte in erfpacht

Acten van uitgifte in erfpacht door dijkgraaf en heemraden van percelen dijk.
179 – 1646, 1868, 1900, 1911, 1924, 1925, 1930, 1959-1961.

Bekendmaking van het bestuur der Domeinen betreffende de mogelijkheid tot afkoop van eeuwigdurende erfpachten, renten, uitgangen, cijnzen, tijnzen, legschatten en andere prestatiën.
180 – 1843. gedrukt

Besluiten van de verenigde vergadering tot het verlengen van erfpachten van percelen gelegen in de gemeente Akersloot en Jisp, met stukken daarop betrekking hebbend.
181 – 1960-1961

Stukken betreffende verzoeken aan dijkgraaf en heemraden om uitgifte in erfpacht van verschillende percelen grond en om verlenging van erfpachten.
182 – 1915-1946, 1968, 1976

Acten van uitgifte in erfpacht aan het P.E.N. van percelen grond met stukken daarop betrekking hebbende.
183 – 1956-1961.

II.C.4.4.2.7 Recht van opstal en vestiging van erfdienstbaarheid.

Stukken betreffende de verlening van het recht van opstal door dijkgraaf en heemraden aan de heer P. Peek op het perceel grond, kadastraal bekend gemeente Graft, sectie E nr. 150.
184 – 1974-1975

Stukken betreffende het vestigen van erfdienstbaarheid door dijkgraaf en heemraden ten behoeve van de provincie Noord-Holland op een gedeelte van het perceel grond, kadastraal bekend gemeente Graft, sectie E, nr. 139.
185 – 1975-1976

II.C.4.5 BEGROTINGEN

Begroting.
186 – 1827-1828, 1866-1876, 1915-1939, 1943-1944, 1961.

II.C.4.6 REKENINGEN

Rekeningen. 1653-1967.
187 – 1653-1654 , 1662-1663 , 1665 , 1668-1672 , 1674 , 1676-1719
188 – 1720-1773
189 – 1774-1805
190 – 1806-1813
191 – 1811-1824
192 – 1825-1848
193 – 1849-1882
194 – 1913-1938
195 – 1943-1949, 1951-1967.

Rekening in duplo.
199 – 1736-1750, 1818, 1843-1845.

Correspondentie over de rekening.
200 – 1791-1901, 1825, 1866-1957, 1967

“Rekeningboek”. Register van rekeningen.
201 – 1883-1946

II.C.4.7 BIJLAGEN TOT DE REKENINGEN

Bijlagen tot de rekeningen. 1661-1817, 1864.
202 – 1661 , 1673 , 1690 , 1718
203 – 1719-1723
204 – 1724-1728
205 – 1729-1735
206 – 1736-1743
207 – 1744-1725
208 – 1753-1764
209 – 1765-1777
210 – 1778-1789
211 – 1791-1792 , 1794-1796 , 1798-1800
212 – 1801-1808
213 – 1809-1810 , 1815-1817 , 1864

II.C.4.8 LANDSBELASTINGEN

II.C.4.8.1 Vrijdom en vermindering van de verponding in verband met de bedijking.

Stukken betreffende de aanvraag om verlening van het octrooi van 1632 inzake vrijdom of vermindering van de jaarlijker grafelijkheidsrecognitie
214 – 1646-1662

Octrooi van de Staten van Holland en Westfriesland voor de Starnmeer tot vermindering van de Grafelijkheidsrecognitie en vrijdom van de ordinaris en extra-ordinaris verponding.
215 – 1650, 1753, 1768, 1779

Octrooi van de Staten van Holland en Westfriesland voor de Starnmeer tot vrijdom van de gravelijkheidsrecognitie van vier stuivers per morgen voor de tijd van twaalf jaren.
216 – 1668

Request van dijkgraaf en heemraden aan de Gecommitteerde Raden van Westfriesland en het Noorderkwartier om vrijdom of vermindering van de gewone verponding te genieten tot 1680, zoals overeengekomen was, met een positief appointement daarop.
217 – 1676. Authentiek afschrift, 1677

Request van dijkgraaf en heemraden aan de Staten van Holland en Westfriesland om verlenging van het octrooi van 1650 inzake vrijdom of vermindering van de verponding.
218 – z.d. (c.a. 2e helft 17e eeuw), concept. 1695

Stukken betreffende het verzoek van dijkgraaf en heemraden om verlenging van het octrooi van 1753 voor 15 jaar inzake vrijdom van de ordinaris en de extra-ordinaris verponding en de grafelijkheidsrecognitiën.
219 – 1768

II.C.4.8.2 Heffing van de ordinaris en extra-ordinaris verponding.

Rekening van Jacob Opdam wegens het collecteren van de halve verponding.
220 – 1666-1691.

Stukken betreffende de invordering van de ordinaris en de extra-ordinaris verpondingen op de huizen en landerijen. 1692-1811, met jaarlijkse requesten om vrijstelling van deze verponding, 1753-1811. de meeste gedrukt.
221 – 1692 -mrt 1733
222 – jun 1733-1755
223 – 1756-1772
224 – 1773 -apr 1793
225 – dec 1793-1811

II.C.4.8.3 Overige belastingen.

Stukken betreffende de invordering van de 20e, 40e en 50e penning op de collaterale successies, verkopingen, vestigingen en hypotheken, beëindiging en ingefundeerde processen.
226 – 1683-1790

Missiven van de Gecommitteerde Raden van Westfriesland en het Noorderkwartier aan dijkgraaf en heemraden betreffende het opgave van geabbandonneerde landerijen in verband met de verponding.
227 – 1745

Missiven van de Gecommitteerde Raden van Westfriesland en het Noorderkwartier aan dijkgraaf en heemraden houdende mededeling dat voortaan de belastingen gecollecteerd zullen worden in plaats van verpacht.
228 – 1748-1749. Gedrukt.

Rekeningen van Cornelis Bek, Penningmeester, wegens het innen van de 40e penning bij verkoop van onroerend goed en het aangaan van een hypotheek.
229 – 1779-1791, 1794-1796, 1801-1804

Aantekening van de vergadering van het bestuur van januari 1790 over de vordering van de 80e penning van die van Graft bij verkoop van huizen en landerijen gelegen in de Starnmeer.
230 – 1790

Stukken betreffende request van de burgemeester van Alkmaar en de gemeentebesturen der meeste dorpen van het z.g. Duinkavel, gelegen in het voormalige Noord-Holland, aan de koning om vrijstelling of vermindering van een jaarlijkse buitengewone belasting, geheven ter vergoeding van de kosten voor ’s lands schatkist gemaakt voor reparaties en verbetering van waterstaatswerken van de Zuiderpolder bij Edam.
231 – 1808. enkele gedrukt

Missiven van de landdrost van het departement van Amstelland aan dijkgraaf houdende verzoek tot opgave van het getal en de namen der vaartuigen en jachten in dit departement in verband met de vrijdom van belasting op deze vaartuigen en jachten.
232 – 1808-1809

Stukken betreffende het doen van opgave van de dijklasten, sluis en molengelden en de kosten van de rivier- en boezemkerende werken over de jaren 1786-1803 in verband met de te heffen grondbelasting.
233 – 1819, 1824

II.C.4.9 KOHIEREN.

Kohieren van de verponding.
234 – 1805-1807

120 t/m 234 - II.C.4 FINANCIËN

II.C.4.1 OMSLAG EN GADERING